Chia động từ

Trong từ điển những động từ được đặt ở hình thức cơ bản, tức là dạng biến cách (1) Trong biến cách cuối động từ -en(làm) hay -n(đi bộ).

Nếu ta bỏ qua bất định cách, thì còn lại là gốc động từ - làm-đi bộ-.(1). Gốc động từ nhận từ mỗi cá nhân một đuôi kết khác nhau.

Phần lớn những động từ có những kết cuối như sau:

Ví dụ (viết tắt)

Hình thái của một số động từ bắt buộc phải học thuộc lòng.

Nếu gốc động từ là:

• -s- → reis-en (= Ví dụ 4-1 đi du lịch)
• -ss- → küss-en (= Ví dụ 4-2 hôn)
• -ß- → heiß-en (= Ví dụ 4-3 tên là)
• -z- → duz-en (= Ví dụ 4-4 xưng mày, tao với nhau)
• -tz- → sitz-en (= Ví dụ 4-5 ngồi)

cuối, với nhân vật 2 số ít (du) đuôi - t

Nếu gốc động từ là:

• -t- → arbeit-en (= Ví dụ 5-1 làm việc)
• -d- → bad-en (= Ví dụ 5-2 tắm)
• -tm- → atm-en (= Ví dụ 5-3 thở)
• -chn- → zeichn-en (= Ví dụ 5-4 vẽ, kẻ)
• -ffn- → öffn-en (= Ví dụ 5-5 mở ra)

cuối, với nhân vật 2. số ít (du) có đuôi -est,
với nhân vật 3. số ít (er, sie, es) đuôi - et,
với nhân vật 2. số nhiều (ihr) đuôi - et.

Nếu gốc động từ là:

• -eln-→ sammeln (= Ví dụ 6-4 thu thập, tụ họp)

Ví dụ 6-2 cuối, rơi vào 1.nhân vật số ít (1) (2) của gốc động từ
Ví dụ 6-3 Gốc động từ ở 1. nhân vật số nhiều (1) và ở 3. Nhân Vật số nhiều (2) cuối (3)

Có nhiều trường hợp động từ kết hợp thay đổi nguyên âm trong gốc động từ. Sự thay đổi nguyên âm chỉ có ở cá thể thứ 2 số ít (du) và cá thể thứ 3.số ít (er,sie,es).

a - ä trường hợp ngủ

e - i trường hợp đưa cho

e - ie trường hợp nhìn

Thể thức động từ

Thái động từ làm thay đổi ý nghĩa của động từ trong câu. (1) Thái động từ xác định quan hệ các động từ chỉ hành động trong câu. (1) Động từ thứ hai đứng sau thái động từ biến cách luôn luôn đứng ở cuối câu.

• có thể - Khả năng/Có thể

  Ich kann gut schwimmen.	= Ví dụ 2-1: Tôi có thể bơi rất tốt.
  Das Auto ist kaputt. Wir können nicht weiter fahren.	= Ví dụ 2-2: Ô tô bị hỏng. chúng ta không thể tiếp tục đi nữa.
  Können Sie mir helfen?	= Ví dụ 2-3: Ngài có thể giúp tôi không?
  Die Medikamente kann man nur mit Rezept kaufen.	= Ví dụ 2-4: Những loại Thuốc này chỉ có thể mua khi có Đơn thuốc.

• được phép - Cho phép/Cấm đoán:

  Hier dürfen Sie nicht rauchen!	= Ví dụ 2-5: Ở đây Bạn không được phép hút thuốc lá!
  Die Bank darf das Geld für das Mittagessen abbuchen.	= Ví dụ 2-6: Nhà Băng được phép ghi nợ cho tiền ăn trưa.

• cần phải - Trách nhiệm/Nhu cầu, cần thiết:

  Ich muss den Aufsatz bis morgen schreiben.	= Ví dụ 2-7: Đến ngày mai tôi phải viết xong Bài tiểu luân.
  Ich muss zum Hauptplatz.	= Ví dụ 2-8: Tôi phải đi đến Quảng trường chính.
  Hier musst du den Namen angeben.	= Ví dụ 2-9: Ở đây Bạn phải ghi Tên vào.

• muốn - Cầu mong/Mục đích:

  Wir wollen am Wochenende an die Ostsee fahren.	= Ví dụ 2-10: Cuối tuần chúng tôi muốn đi tới Biển Đông.
  Ich will dich heiraten.	= Ví dụ 2-11: Tôi muốn cưới em.
  Wollen wir etwas essen?	= Ví dụ 2-12: Chúng mình có muốn ăn chút gì không?

• phải - Trách nhiệm /Nhắc lại một Yêu cầu, Lời mời

  Du sollst deiner Oma helfen.	= Ví dụ 2-13: Bạn cần phải giúp đỡ Bà của Bạn.
  Der Arzt sagt, ihr sollt mehr Obst essen.	= Ví dụ 2-13: Bác sĩ nói rằng, các Bạn cần ăn nhiều hoa quả.
  Soll ich den Notarzt rufen?	= Ví dụ 2-15: Tôi có cần gọi điện cho cấp cứu không?

• thích, như - Tình cảm(1)Thái động từ "mögen" đứng một mình trong câu.

  Ich mag keine Schokolade.	= Ví dụ 2-16: Tôi không thích Schokolade.
  Ich mag türkisches Essen.	= Ví dụ 2-17: Tôi thích ăn đồ của ăn của Thổ- Nhĩ- Kỳ.

• muốn - Mong muốn(1)Thái động tù "möchten" là dạng ngữ pháp của liên kết động từ II "mögen" và có ý nghĩa là mong muốn, ước muốn:

  Ich möchte mit Frau Riedel sprechen.	= Ví dụ 2-18: Tôi muốn nói chuyện với Bà Riedel.
  Wie möchten die Deutschen am liebsten wohnen?	= Ví dụ 2-19: Người Đức thích ở thế nào nhất?
  Ich möchte eine Massage haben.	= Ví dụ 2-20: Tôi thích được Massa.

• nhu cầu + zu + Biến cách
  Từ phủ nhận"müssen" thường được sử dụng cần thiết thay thế qua từ "không cần". Ta muốn diễn đạt rằng, người ta không muốn làm việc đó. Trong trường hợp này từ"cần thiết" được dùng như một thái động từ và có nghĩa tiêu cực và đồng thời biến cách.

  Wir müssen morgen nicht früh aufstehen, denn es ist Wochenende.	= Ví dụ 6-1: Ngày mai chúng tôi không phải dậy sớm, vì là ngày cuối tuần.
  Wir brauchen morgen nicht früh aufzustehen, denn es ist Wochenende.	= Ví dụ 6-2: Ngày mai chúng tôi không cần phải dậy sớm, vì là ngày cuối tuần.

  có thể sử dụng từ "brauchen" liên kết với từ hạn chế như "erst, nur, (einfach), bloß, kaum" với ý nghĩa tích cực để diễn đạt ý muốn thể hiện.

  Du brauchst erst nächste Woche einzukaufen, noch haben wir viel zu essen und zu trinken.	= Ví dụ 6-4: Bạn để tuần sau hãy đi chợ, hiện nay mình vẫn còn nhiều đồ ăn và thức uống lắm.
  Um erfolgreich zu werden, brauchst du nur etwas mehr zu arbeiten, dann schaffst du es bestimmt.	= Ví dụ 6-5: Để đạt được kết quả, Bạn chỉ cần làm việc nhiều hơn chút nữa, sau đó chắc chắn Bạn sẽ thành công.

Thái động từ có thể không cần động từ thứ hai đi kèm, nếu ý nghĩa câu đã diễn tả rõ rệt.

Trong liên từ của thái động từ thì ngôi thứ 1 và 3 đều như nhau.

Thái động từ liên kết với Đại từ nhân xưng "man" - luôn ở ngôi thứ 3 số ít.

Động từ ghép

Có những Động từ được phép phân tách và cả những động từ không phân tách tổng hợp lại.

Tổng hợp Động từ bao gồm Tiếp ngữ và Động từ.

Sự phân tách của Động từ

Tiếp ngữ sử dụng để nhấn mạnh. Trong Từ điển ta thấy : (1).

Tiếp ngữ đóng vai trò sử đổi ý của Động từ. ( "Gói vào" liên quan tới "đóng gói", " mua đồ" có liên quan với "mua").

Ỏ thể hiện tại và thể quá khứ thì tiếp ngữ luôn đứng ở cuối câu.

Ở trong dạng Phân từ quá khứ thì"-ge-" đứng giữa tiếp ngữ và đông từ.

Tiếp ngữ đứng cùng động tử tách:

ab- (= Ví dduj4-1: từ)

abfahren (= Ví dụ 4-12: bắt đầu chuyển bánh)

an- (= Ví dụ 4-2: đến)

ankommen (= Ví dụ 4-13: đến nơi) , anprobieren (= Ví dụ 4-14: thử, mặc thử)

auf- (= Ví dụ 4-3: trên)

aufstehen (= Ví dụ 4-15: đứng dậy)

aus- (= Ví dụ 4-4: từ)

austragen (= Ví dụ 4-16: giao hàng) , aussehen (= Ví dụ 4-17: xem, nhìn)

bei- (= Ví dụ 4-5: tại)

beibringen (= Ví dụ 4-18: dạy)

ein- (= Ví dụ 4-6: một)

einkaufen (= ví dụ 4-19: đi chợ mua đồ) , einpacken (= Ví dụ 4-20: đóng gói)

los- (= Ví dụ 4-7: thoát khỏi)

losgehen (= Ví dụ 4- 21: bắt đầu đi)

mit- (= Ví dụ 4-8: cùng)

mitkommen (= Ví dụ 4-22: cùng đi) , mitnehmen (= ví dụ 4-23: lấy)

nach- (= Ví dụ 4-9: sau)

nachmachen (= Ví dụ 4-24: bắt chước)

vor- (= ví dụ 4-10: trước)

vorstellen (= Ví dụ 4-25: giới thiệu)

zu- (= Ví dụ 4-11: đến)

zumachen (= Ví dụ 4-26: đóng vào) , (da)zunehmen (= Ví dụ 4-27: (tăng thêm))

Động từ không tách rời

Tiếp ngữ không có chủ âm.

Ở thể hiện tại và thể quá khứ tiếp ngữ luôn đi kèm với động từ.

Phân từ quá khứ không có "ge-".

Tiếp ngữ trong trường hợp động từ không phân tách:

be-

bekommen (= ví dụ 8-1: nhận)

ge-

gefallen (= Ví dụ 8-2: vừa lòng)

emp-

empfehlen (= Ví dụ 8-3: khuyên nhủ)

ent-

entschuldigen (= Ví dụ 8-4: xin lỗi)

er-

erzählen (= Ví dụ 8-6: kể)

miss-

missbrauchen (= Ví dụ 8-6: hiểu lầm)

ver-

verstehen (= Ví dụ 8-7: hiểu)

zer-

zerstören (= Ví dụ 8-8: gây rối)

Thể mệnh lệnh, bắt buộc

Thể bắt buộc được dùng khi yêu cầu một việc gì, hay ra lệnh, một lời khuyên, hoặc một sự gợi ý.

Thể bắt buộc thường dùng cho những phương thức sau:

thể bắt buộc dùng cho "du - Form" thì không cần Danh từ cá nhân "du" và không có đuôi cuối là "st"

Thế mệnh lệnh dùng cho hình thức "ihr-Form" thì không cần sử dụng Danh từ cá nhân "ihr".

Thể bắt buộc dùng cho "Sie-Form" phải thay đổi theo từ tiếp theo.

Động từ đi kèm ở điểm 2. và 3. Danh từ cá nhân số ít sẽ không còn ở dạng mệnh lệnh nữa.

Trong trường hợp gốc cuối của Động từ là: "-t","-d","-ig", "-er", "-el" thì ở dạng "du-Form" có gốc cuối là "-e"

Hình thức mệnh lệnh không hoàn hảo

Mệnh lệnh - "wir-Form" " chúng tôi"

Loại mệnh lệnh cho hình thức "chúng tôi" phải chia thay đổi theo trật tự từ ngữ.

Thời quá khứ

Thể quá khứ là dạng hình thể đã xẩy ra trước, mà khi kể lại cần phải sử dụng. (1) Thể quá khứ phải ghi lại bằng Văn bản.

Ngôi 1 và ngôi 3 ở thể quá khứ không thay đổi.

Động từ theo quy tắc

Động từ chia theo quy tắc có gốc động từ ở cuối:

Động từ không theo quy tắc

Nếu muốn kể lại về những điều xẩy ra trong quá khứ, cần sử dụng động từ "haben", "sein", khi đó luôn dùng thể quá khứ, mặc dù toàn bộ bài viết diễn tả về các điều đã xẩy ra.

Trong thể quá khứ thì Ngôi 1 và Ngôi thứ 3 đều không thay đổi.

Quá khứ hoàn toàn

Thì quá khứ là dạng để thể hiện sự việc đã xẩy ra trước đó.

Thì quá khứ được hình thành là dạng sử dụng động từ trợ giúp ("haben hoặc "sein") và phân từ đã qua đứng ở cuối câu.

chia từ dạng quá khứ

Động từ theo quy tắc

Bổ xung cho gốc động từ: Tiếp ngữ "ge"-và cuối là"-t".

Ở những động từ, có gốccuối là "-t-","-d-", "-tm-","-chn-","-ffn-"bổ xung cho tiếp ngữ "ge"- và tận cùng là "-et".

Động từ không theo quy tắc

Phân từ quá khứ của những động từ không theo một quy tắc nào thì phải học thuộc lòng. Chúng thường kết cục bằng đuôi "en".

Sự phân tách của Động từ

Đối với những động từ phân tách theo một quy tắc nhất định và không theo quy tắc nào thì giữa tiếp ngữ và gốc động từ là "ge".

Phân từ quá khứ không có gốc "ge"-

Trong trường hợp những động từ phân tách theo quy tắc hoặc không theo quy tắc ( với "be-","ge-","emp-","ent-","er-","miss-","ver-","zer-" thì không có đuôi "ge-".

Động từ có đuôi "-ieren" không có "ge-" và luôn theo quy tắc.

Thì quá khứ với "sein"

Động từ trợ giúp "sein" được dùng, nếu động từ:

• Di chuyển của chủ ngữ Từ A đến B: "đến","đi bộ", "chạy", "nhảy","kéo":

  Wir sind nach Wien gekommen.	= Ví dụ 6-1: Chúng tôi đã đi đến Wien.
  Er ist erst spät nach Hause gekommen.	= Ví dụ 6-2: Anh ấy về nhà rất muộn.
  Ich bin ins Kino gegangen.	= Ví dụ 6-3: Tôi đã đi xem Phim.
  Sie ist vor kurzem von der Türkei nach Deutschland gezogen.	= Ví dụ 6-4: Chị ta vừa mới chuyển từ Thổ -Nhĩ -Kỳ sang Đức.

• Với sự thay đổi trong tình trạng chủ ngữ, như: "dậy", "ngủ", "tắm rửa", "chết:

  Ich bin sofort eingeschlafen.	= Ví dụ 6-6: Tôi ngủ được ngay.
  Du bist aber groß gewachsen!	= Ví dụ 6-6: Em thật nhanh lớn quá!
  Hermann Hesse ist 1962 in der Schweiz gestorben.	= Ví dụ 6-7: Hermann Hesse mất năm 1962 tại Thụy Sĩ.

• Với các động từ:

  sein

  là

  Ich bin gestern im Kino gewesen.

  Ví dụ 6-8: Hôm qua tôi đã đi xem Phim.

  werden

  sẽ

  Sie ist Mathematiklehrerin geworden.

  Ví dụ 6-9: Chị ấy đã trở thành một Giáo viên dạy toán.

  bleiben

  ở lại

  Die ganze Woche ist er wegen der Grippe zu Hause geblieben.

  Ví dụ 6-10: Cả tuần vừa qua anh ấy do bị cúm đã phải ở lại nhà.

  passieren

  xẩy ra

  Was ist passiert?

  Ví dụ 6-11: Việc gì xẩy ra thế?

  geschehen

  làm xong

  Was ist geschehen?

  Ví dụ 6-12: Việc gì đã xẩy ra thế?

  begegnen

  gặp gỡ

  Ich bin ihm im Park begegnet.

  Ví dụ 6-13: Tôi đã gặp anh ta trong Công viên.

Thì quá khứ với "haben"

Trợ động từ "haben" được dùng với tất cả các động từ thay đổi cách bốn ( kể cả khi biến động của chủ ngữ).

Trợ động từ "haben" cũng được dùng trong trường hợp những động từ phản xạ (kể cả những biến đông của chủ ngữ)

Động từ phản hồi

Có một số Động từ yêu cầu dùng Danh từ phản hồi "sich".

Danh từ phản hồi có thể biểu thị sự hoạt động của Chủ ngữ.

Động từ phản hồi bắt buộc phải chia.

Nếu Động từ phản hồi bị chia theo cách 4, thì Danh từ phản hồi cũng bị thay đổi theo.

Bên cạnh việc sử dụng sự phản hồi của một số Động từ ta có thể dùng để chỉ sự quan hệ tương hỗ giữa chúng. Trong sự quan hệ tương hỗ thì ít nhất phải có hai Nhân vật cùng tham gia. Vì vậy Động từ và Danh từ tương hỗ luôn ở số nhiều.

Động từ tương hỗ luôn đứng với Chủ ngữ ở số nhiều. Vì vậy phải sử dụng số nhiều của Danh từ tương phản là uns, euch, và sich.

Thể bị động

Thể thụ động là thể mà ta cần thông tin quan trọng trong câu để chỉ hành động chứ không cần đến diễn biến của hành động đó.

Ỏ thể thụ động này thường dùng chia động từ trợ giúp "werden"và Phân từ II ở cuối câu.

Khi diễn tả sự diễn biến thì sử dụng từ "von+cách ba".

Thể bị động với động từ thể cách

Có thể sử dụng thể bị động liên kết với các động từ können, müssen, dürfen và sollen. Những thái động từ này có thể đứng ở thì Hiện tại cũng có thể ở thì quá khứ.Như vậy ta có thể dùng bên cạnh thái động từ là động từ phụ werden và Phân từ II của cả động từ.

Thể bị động thời quá khứ

Liên kết II

Thể liên kết II được dùng trong tiếng Đức,để diễn tả đề nghị, sự mong muốn, ước nguyện/khả năng và sự giả định. Thể liên kết này được hình thành khi ta dùng thêm động từ phụ là "würden" và bất định cách ở cuối câu.

Từ "würden" sẽ chia như sau:

Động từ "haben", "sein" và thái động từ cấu tạo sự liên kết theo dạng nguyên bản và lưu thông.

Với thể liên kết này ta diễn đạt được mong muốn của mình. Thường thì cần sử dụng thêm các từ phụ ngữ "doch" (đúng vậy),"bloß" (chỉ vậy) và "nur"(chỉ có).

Với thể liên kết này ta còn có thể diễn đạt được những lời khuyên, tư vấn.Vì vậy cần phải sử dụng thêm Thái động từ "sollen" (cần phải).

Với thể Liên kết ta có thể diễn đạt điều Viễn tưởng/Khả năng xẩy ra.

Với thể Liên kết này ta có thể diễn đạt giả định.

Khi muốn yêu cầu lịch sự trong một câu hỏi ta có thể sử dụng thể liên kết này:

Thể tương lai 1

Trong tiếng Đức phần lớn sử dụng thời Hiện tại với một Từ chỉ thời gian của hành động về tương lai hay Mục đích đạt tới.

Thì tương lai I thể hiện thời gian, cho một Sự việc cụ thể trong tương lai. Thể này được dùng Động từ phụ "sẽ" và Biến cách theo Động từ đứng ở cuối Câu.

Sự thay đổi của động từ

Phần lớn những Động từ đòi hỏi một tương quan chắc chắn với một Giới từ. (1) Những Động từ đi kèm Giới từ với nó rồi sau đó là chia theo các Cách cần phải học thuộc lòng.

Danh sách những Động từ thường dùng với Giới từ của chúng:

Những Cấu trúc quan trọng:

Nếu ta đặt câu hỏi về một Nhân vật, thì Câu hỏi cách(cách bốn "wen" hoặc cách ba"wem") sau yêu cầu của Giới từ đối với Động từ.

Nếu ta đặt câu hỏi về một Đồ vật, thì chia Động từ theo yêu cầu của Giới từ sau Từ "wo-". Chữ "-r-"nằm giữa "wo" và Giới từ là cần thiết, nếu Giới từ bắt đầu bằng một Nguyên âm.

Nếu ta đặt một Trạng từ dùng chung với Giới từ, thì Giới từ mà Động từ phải chia theo nó luôn đứng sau Từ "da-". Chữ "-r-"nằm giữa "da-"và Giới từ là cần thiết, nếu Giới từ bắt đầu bằng một Nguyên âm

Động từ đi với giới từ

Trong tiếng Đức nhiều Động từ cần Bổ sung cho nó bằng một Giới từ nhất định. Chúng lệ thuộc vào Giới từ, khi Danh từ ở dạng nào cần chia.

Nếu ta thành lập câu hỏi về một Sự vật, thì Giới từ lệ thuộc vào Động từ đứng sau Từ hỏi là "wo-". Chữ "-r-" đứng giữa "wo-" và Trang từ, khi Trạng từ bắt đầu là một Nguyên Âm.Câu hỏi về Sự việc ở dạng này là:

Nếu ta đặt Câu hỏi về một Nhân vật nào đó, thì Câu hỏi chia theo(cách 4 "ai"/cách 3 "của ai") tùy thuộc vào Động từ yêu cầu.

Động từ cùng Giới từ luôn ở cách bốn:

Những Giới từ "về, cho, chống lại, qua, về việc" yêu cầu chia theo cách bốn, nếu chúng đi kèm một Trang từ dùng chung với Giới từ.

Động từ cùng Giới từ luôn ở cách Ba là:

Những Giới từ "bei ,mit, nach, áu, unter, von, zu, vor" yêu cầu chia theo cách Ba, nếu chúng đi kèm một Trạng từ dùng chung với Giới từ.

Những Giới từ, mà chúng đòi hỏi phải chia theo Cách Ba hoặc cách Bốn là:

Những Giới từ "an" và "in" có thể tùy trường hợp theo cách Bốn hay cách Ba, lệ thuộc vào động từ đi kèm yêu cầu.

Động từ thể cách "sollen" (phải)

Thái động từ (1) được sử dụng, để diễn tả một nhu cầu, mà không phải là chủ ngữ. Thường thì trong những trường hợp diễn tả một yêu cầu, mong ước hoặc một mệnh lệnh củ ngôi thứ 3.

Chia động từ sollen ở thể liên kết hiện tại

Trong hệ liên kết hình thức II từ sollen biểu hiện là một đề nghị, một lời khuyên hay một điều tư vấn.