Edatlar
Edatlar, gerekli ismin haline ya da anlama göre ayrılabilir.
İsmin Haline göre ayrım
- İsmin Yalın Halinde Bulunan Edatlar
- als (= -iken)
- İsmin –e Halinde Bulunan Edatlar
- ab (= -den itibaren) , außer (= -nin dışında) , aus (= -den) , bei (= -nin yanında) , gegenüber (= karşısında) , mit (= ile) , nach (= -e / -a doğru / -den sonra) , seit (= -den beri) , von (= -den) , zu (= -e doğru)
- İsmin -i Halinde Bulunan Edatlar
- bis (= -e kadar) , durch (= içinden geçerek) , für (= için) , um (= etrafında) , gegen (= -e karşı) , ohne (= -siz) , entlang (= boyunca)
- İsmin –e ve -i Halinde Bulunan Edatlar
- an (= yanında / yakında) , auf (= üstünde) , in (= içinde) , über (= -nin üzerinde) , unter (= altında) , vor (= önünde) , hinter (= arkasında) , zwischen (= arasında) , neben (= yanında)
- İsmin –in Halinde Bulunan Edatlar
- wegen (= -den dolayı) , während (= esnasında) , infolge (= sonucunda) , statt (= yerine) , trotz (= rağmen)
Anlamına göre edatlar
Yer Belirten Edatlar
İsmin –e ve -i Halinde Bulunan Edatlar
-
anyanında / yakında
-
am (an + dem) HauptplatzHauptplatz (Ana meydan) yakınında
-
iniçinde
-
in der Straßenbahntramvayda
-
aufüstünde
-
auf dem Spielplatzoyun parkındaauf dem SchloßbergSchloßberg'de
-
über-nin üzerinde
-
über der Stadtşehrin üzerinde(n)
-
unteraltında
-
unter dem SchloßbergSchloßberg'in altında
-
vorönünde
-
vor dem Brunnenkuyunun önünde
-
hinterarkasında
-
hinter dem CaféCafenin arkasında
-
zwischenarasında
-
zwischen dem Brunnen und dem RathausÇeşme ile belediye binası arasında
-
nebenyanında
-
neben der Operoperanın yanında
“Wo? / nerede?” sorusuna cevap verildiğinde, (bir şey nerede bulunuyor? Bir şey nereye etki ediyor?) edata göre isim Dativ / -e halinde bulunur.
Konum belirten fiiller:
- liegen (= yatay durumda bulunmak)
- stehen (= dikey halde bulunmak ( ayakta durmak))
- sitzen (= oturmak)
- hängen (= asmak / asılı durmak)
- stecken (= sokmak)
Wo liegt die Zeitung? – Auf dem Tisch.
|
= Gazete nerede duruyor? – Masanın üstünde. |
Wo steht der Koffer? – Hinter dem Schrank.
|
= Bavul nerede duruyor? – Dolabın arkasında. |
Wo sitzt deine Freundin? – Vor der Dame da.
|
= Kız arkadaşın nerede oturuyor? – Hanımın önünde. |
Wo geht ihr am liebsten spazieren? – Im (in + dem) Wald.
|
= Gezmekten en çok hoşlandığınız yer neresi? – Ormanda. |
Das Geschirr steht auf dem Tisch.
|
= Bulaşıklar masanın üstünde duruyor. |
Die Messer liegen hinter dem Herd.
|
= Bıçaklar ocağın yanında duruyor. |
Die Schuhe liegen unter dem Bett.
|
= Ayakkabılar yatağın altında. |
Die Weinflaschen stehen neben dem Abfalleimer.
|
= Şarap şişeleri çöp kovasının yanında duruyor. |
Blumen stehen vor dem Fenster.
|
= Çiçekler pencerenin önünde duruyor. |
Zwischen Büchern liegen Socken.
|
= Kitapların arasında çoraplar bulunuyor. |
Über dem Spiegel kleben Kaugummis.
|
= Aynanın üzerine sakızlar yapışmış. |
An der Wand hängt der Spiegel.
|
= Duvarda ayna asılı |
“Wohin? / nereye?” sorusuna cevap verildiğinde, edata göre isim Akkusativ / -i halinde bulunur.
Konum değişikliği belirten fiiller:
- legen (sich) (= (kendini) yatay halde yerleştirmek)
- stellen (sich) (= (kendini) dikey halde yerleştirmek)
- setzen (sich) (= bir yere oturmak)
- hängen (= asmak / asılı durmak)
- stecken (= sokmak)
Wohin legst du die Zeitung? – Auf den Tisch.
|
= Gazeteyi nereye koyuyorsun? - Masanın üstüne. |
Wohin stellst du den Koffer? – Hinter den Schrank.
|
= Bavulu nereye koyuyorsun? - Dolabın arkasına. |
Wohin setzt sich deine Freundin? – Vor die Dame da.
|
= Kız arkadaşın nereye oturuyor? - Bayanın önüne. |
Wohin geht ihr heute spazieren? – In den Wald.
|
= Bugün nereye gezmeye gidiyorsunuz? - Ormana. |
Das Bett kommt in die Ecke.
|
= Yatağı köşeye yerleştiriyorlar. |
Der Kasten kommt neben das Bett.
|
= Kutu, yatağın yanına yerleştirilmelidir. |
Den Schreibtisch stellen wir vor das Fenster.
|
= Yazı masasını pencerenin önüne koyuyoruz. |
Diese Lampe stellen wir auf den Schreibtisch.
|
= Bu lambayı yazı masanın üstüne koyuyoruz. |
Möchtest du den Teppich unter den Schreibtisch legen?
|
= Halıyı yazı masasının altına koymak istiyor musun? |
Den Spiegel hängen wir an die Wand.
|
= Aynayı duvara asıyoruz. |
Über den Spiegel hängen wir die Uhr.
|
= Aynanın üzerine saati asıyoruz. |
Biegen Sie in die Herrengasse ab.
|
= "Herrengasse"'ye sapınız. |
İsmin –e Halinde Bulunan Edatlar
-
aus-den
-
Nimm die Kleidung aus dem Schrank.Giysiyi dolaptan al.
-
bei-nin yanında
-
Sie bleibt schon seit einer Stunde bei dem Arzt.Bir saatten beri doktorun yanında.Zuerst haben wir uns bei der Ausländerbehörde im Stadthaus erkundigt.Önce belediyen binasının içinde bulunan Yabancılar Dairesinden bilgi aldık.
-
nach-e / -a doğru / -den sonra
-
Wir fahren morgen nach Linz, nach Österreich.Yarın Linz'e, Avusturya'ya gidiyoruz.Ich fliege nach Russland.Rusya'ya uçuyorum.
-
von-den
-
Sie wohnen nicht weit von uns.Bizden uzakta oturmuyorlar.Nimm deine Füße vom (von + dem) Tisch!Ayaklarını masadan indir!Er kommt gerade von seiner Freundin.Tam şu anda kız arkadaşından geliyor.Sie ist vor kurzem von der Türkei nach Deutschland gezogen.Kısa süre önce Türkiye'den Almanya'ya taşındı.
-
zu-e doğru
-
Dann musst du zum (zu + dem) Schloss gehen.Sonra şatoya gitmelisin.Ich muss zum (zu + dem) Arzt.Doktora gitmeliyim.Man hat uns zum (zu + dem) Arbeitsamt geschickt.Bizi İş ve İşçi Bulma Kurumuna gönderdiler.
-
gegenüberkarşısında
-
(isimden önce veya sonra, her zaman kişi zamirinden önce)
Ich wohne gegenüber dem Park.Ben parkın karşısında ikamet ediyorum.Ich wohne dem Park gegenüber.Ben parkın karşısında ikamet ediyorum.Er sitzt mir gegenüber.Benim karşımda oturuyor.Am besten tankst du bei der Tankstelle dem Freizeitzentrum gegenüber.En iyisi boş zaman merkezinin karşısındaki benzinlikten benzin al.
Başında Artikel’i olan ülke isimleriyle yön bilgileri verirken, “in” edatı Akkusativ olarak kullanılır.
Ich fliege in die Türkei.
|
= Türkiye'ye uçuyorum. |
Ich fliege in die USA.
|
= ABD'ye uçuyorum. |
Ich fliege in die Schweiz.
|
= İsviçre'ye uçuyorum. |
İsmin -i Halinde Bulunan Edatlar
-
durchiçinden geçerek
-
Wir fahren durch den Tunnel.Tünelin içinden geçiyoruz.Wir fahren durch die Stadt.Şehrin içinden geçiyoruz.Dann fährst du durch die Unterführung.Sonra alt geçidin içinden geçiyorsun.
-
über-nin üzerinde
-
Wir gehen über die Straße.Caddenin karşına geçiyoruz.Du fährst über die Brücke.Köprünün üstünden geçiyorsun.
-
entlangboyunca
-
Entlang den Fluss gibt es schöne Wege.Nehir boyunca güzel yollar var.Du fährst den Heidensee entlang.Heidensee boyunca gidiyorsun.
Edat + İsim + Edat / Zarf
- an + Dativ + entlang
-
Ich gehe oft am (an + dem) Fluss entlang spazieren.Sıklıkla nehir boyunca gezerim.Du fährst am (an + dem) Heidensee entlang.Heidensee boyunca gidiyorsun.
- an + Dativ + vorbei
-
Ich komme oft an dem Museum vorbei.Sıklıkla müzenin önünden geçerim.Du fährst am (an + dem) Hafen vorbei.Limanın önünden geçiyorsun.
- gegenüber von + Dativ
-
Ich wohne gegenüber von dem Park.Parkın karşısında ikamet ediyorum.Am besten tankst du bei der Tankstelle gegenüber vom (von + dem) Freizeitzentrum.En iyisi boş zaman merkezinin karşısındaki benzinlikten benzin al.
- bis zu + Dativ
-
Gehen Sie bitte bis zur Kreuzung.Lütfen kavşağa kadar yürüyünüz.Dann fährst du bis zum (zu + dem) Supermarkt.Sonra süpermarkete kadar gidiyorsun.
- um + Akkusativ + herum
-
Wir fahren um die Stadt herum.Şehrin etrafından dolanıyoruz.Dann fährst du um den Supermarkt herum.Sonra süpermarketin etrafından dolanıyorsun.
Zaman Edatları
an
yanında / yakında
|
Tarih Haftanın Günleri Günün Bölümleri |
|
---|---|---|
bei
-nin yanında
|
Eş zamanlılık |
|
in
içinde
|
Daha sonra aylar mevsimler geceleyin |
|
nach
-e / -a doğru / -den sonra
|
Daha sonra |
|
vor
önünde
|
Daha önce |
|
seit
-den beri
|
Geçmişle ilgilidir |
|
ab
-den itibaren
|
şimdiki zamanla ve gelecekle ilgilidir |
|
von
-den
|
„bis” (- e kadar) ile |
|
bis
-e kadar
|
„von” ile birlikte (hatta) |
|
---|---|---|
um
etrafında
|
Saatler |
|
Modal Edatlar
mit
ile
|
|
---|
Özel isimlerle birlikte kullanılan "von edatı"
İsimle birlikte kullanılan "von" bir kişiye ya da eşyaya aitliği veya kökeni işaret eder.
Thomas Mayr ist der Vater von Hana, Laura und Niklas.
|
= Thomas Mayr, Hana'nın, Laura'nın ve Niklas'ın babası. |
Jolana Mayr ist die Mutter von Hana, Laura und Niklas.
|
= Jolana Mayr, Hana'nın, Laura'nın ve Niklas'ın annesi. |
Das ist die Bluse von Katrin.
|
= Bu, Katrin'in bluzu. |
Das ist das Bild von Botticcelii.
|
= Bu Boticelli'nin resmi. |
Das ist die Kaffeemaschine von Tchibo.
|
= Bu Tchibo'dan bir kahve makinesi. |