przysłówki
Przysłówki informują o miejscu, czasie, celu lub sposobie działania. Odnoszą się do czasownika i za ich pomocą opisujemy, kiedy, jak, gdzie i dlaczego coś się stało. Przysłówki są nieodmienne i nigdy nie odmieniają się przez przypadki. Istnieje kilka rodzajów przysłówków: przysłówki lokalne, przysłówki temporalne, przysłówki przyczynowy i przysłówki modalne.
Ponadto przysłówki mogą być tworzone z innych części mowy (rzeczowników lub przymiotników). Nawet normalne przymiotniki mogą być użyte przysłówkowo. Przysłówek różni się od przymiotnika tym, że nie opisuje rzeczownika, ale określa czasownik (= przysłówkowe użycie przymiotników).
| Przymiotnik | Przysłówek |
|---|---|
|
Der nette (=Adjektiv) Mann (=Nomen)
Sympatyczny (= przymiotnik) mężczyzna (= rzeczownik)
|
Der Mann lächelt (=Verb) nett (=Adverb).
Mężczyzna uśmiecha się (= czasownik) sympatycznie (= przysłówek).
|
|
→ Wie ist der Mann?
Jaki jest ten mężczyzna?
|
→ Wie lächelt der Mann?
Jak uśmiecha się ten mężczyzna?
|
|
“Nett” beschreibt das Nomen, in diesem Fall den Mann.
"sympatyczny" opisuje rzeczownik, w tym przypadku mężczyznę.
|
“Nett” beschreibt das Verb näher, in diesem Fall das Verb lächeln.
"sympatycznie" opisuje czasownik, w tym przypadku czasownik "uśmiechać się".
|
Tworzenie przysłówków
Przysłówki są czasami tworzone z innych części mowy przez dodanie przyrostków.
-
Tworzenie przysłówka od rzeczownika przez dołączenie końcówek:
- -weise:
-
Als Ersatz für das Mehl können wir Mandeln verwenden. (Substantiv)Możemy użyć migdałów do zastąpienia mąki. (Rzeczownik)Ersatzweise können wir auch Mandeln verwenden. (Adverb)Alternatywnie możemy również użyć migdałów. (Przysłówek)
- -s:
-
Am Morgen putze ich mir die Zähne. (Substantiv)Rankiem myję zęby. (Rzeczownik)Morgens putze ich mir die Zähne. (Adverb)Rano myję zęby. (Przysłówek)
-
Tworzenie od niektórych przymiotników przez dołączenie końcówki:
- -erweise:
-
Nur zufällig entdeckte ich dich in der Menge. (Adjektiv)Tylko przypadkiem odkryłem cię w tłumie.Ich entdeckte dich nur zufälligerweise in der Menge. (Adverb)Tylko przypadkowo odkryłem cię w tłumie.
przysłówki lokalne (miejsca)
- Gdzie?
- hinten (= z tyłu) , vorne (= z przodu) , da (= tu) , dort (= tam) , oben (= na górze) , unten (= na dole) , hier (= tu) , außen (= zewnątrz) , innen (= wewnątrz) ...
- Skąd?
- von links (= z lewej strony) , von oben (= z góry) , von draußen (= z zewnątrz) , dorther (= stamtąd) , daher (= dlatego) , von dort (= stamtąd) ...
- Dokąd?
- nach hinten (= do tyłu) , nach rechts (= w prawo) , dahin (= tam) , abwärts (= w dół) , aufwärts (= w górę) , dorthin (= tam, w tamtą stronę) , hoch (= w górę) , runter (= w dół) ...
|
Beim Konzert stand ich ganz vorne an der Bühne.
|
= Na koncercie stałem całkiem z przodu przy scenie. |
|
Ich kam von links aber du hast mich nicht gesehen.
|
= Przyszedłem z lewej strony, ale mnie nie widziałaś. |
|
Lass uns nach rechts gehen, dann sind wir schneller.
|
= Pójdźmy w prawo, tak będzie szybciej. |
przysłówki czasowe (czasu)
- Kiedy?
- gestern (= wczoraj) , eben (= właśnie, dopiero co, równo) , nachher (= potem) , abends (= wieczorami) , vorhin (= przedtem) , jetzt (= teraz) , später (= później) , damals (= wtedy) , heute (= dziś) ...
- Jak długo / często?
- kurz (= krótko) , immer (= zawsze) , selten (= rzadko) , nie (= nigdy) , manchmal (= czasem) , oft (= często) , zwischendurch (= czasami, od czasu do czasu, w międzyczasie ) , seitdem (= od tego czasu) ...
- Od kiedy / do kiedy?
- ab morgen (= od jutra) , ab sofort (= od teraz) , ab jetzt (= od teraz) , bis morgen (= do jutra) ...
- Od kiedy / jak długo?
- seit gestern (= od wczoraj) , seit morgens (= od rana) , schon lange (= już długo) , schon immer (= od zawsze) , seit kurzem (= od niedawna) , noch nie (= jeszcze nigdy) ...
|
Wir müssen bald mal wieder schwimmen gehen.
|
= Musimy wkrótce znowu iść popływać. |
|
Momentan gehe ich nur selten schwimmen.
|
= Obecnie rzadko chodzę pływać. |
|
Ab morgen fange ich an regelmäßig schwimmen zu gehen.
|
= Od jutra zacznę regularnie pływać. |
|
Seit kurzem gehe ich jeden Tag vor der Arbeit schwimmen.
|
= Ostatnio codziennie przed pracą chodzę popływać. |
Zapamiętaj: Przysłówek “seit” (= od (w przeszłości)) jest często mylony z czasownikiem seid (= jesteście ) (3 osoba liczby mnogiej sein (= być) ) i błędnie pisany. Prawidłową pisownię szybko zapamiętasz dzięki regule seit (= od (w przeszłości)) = Zeit (= Czas) lub “Bei seit geht es um die Zeit.” (= "seit" - określenie czasu) .
przysłówki przyczynowe (przyczyny)
- Dlaczego? Z jakiego powodu? Jak to? Pod jakim warunkiem?
- also (= więc) , deshalb (= dlatego) , daher (= z tego powodu) , deswegen (= z tego powodu) , darum (= dlatego) , dadurch (= przez to) , folglich damit (= na skutek tego) , hiermit (= przez to) , dazu (= nadto) , jedenfalls (= w każdym razie) , demnach (= dlatego, zatem) , dennoch (= mimo to, jednakże) , dafür (= za to) , schließlich (= wreszcie) , folglich (= więc, zatem) ...
|
Mein Auto hatte einen Platten. Darum kam ich zu spät.
|
= Mój samochód złapał gumę. Dlatego przybyłem za późno |
przysłówki modalne (sposobu)
- Jak? Jak bardzo? Ile?
Określenie stopnia i miary - anders (= inaczej) , äußerst (= nad wyraz, zupełnie) , allzu (= nazbyt, zbytnio, zanadto) , beinahe (= prawie, niemal) , besonders (= szczególnie) , bekanntlich (= jak wiadomo ) , ebenfalls (= również, także) , einigermaßen (= dość, poniekąd) , fast (= prawie) , folgendermaßen (= następująco) , ganz (= całkiem) , genauso (= tak samo, dokładnie tak) , genug (= wystarczająco) , gern (= chętnie) , kaum (= ledwo) , leider (= niestety) , möglicherweise (= prawdopodobnie) , sehr (= bardzo) , so (= tak (jak)) , vielleicht (= być może) , wirklich (= rzeczywiście, naprawdę) , ziemlich (= dosyć, dość) ...
- Jak? Jak bardzo?
Określenie ograniczenia - allerdings (= jednakże) , doch (= jednak) , hingegen (= natomiast) , immerhin (= przynajmniej, w końcu, bądź co bądź ) , jedoch (= jednakże) , nur (= tylko) , wenigstens (= przynajmniej) , zumindest (= przynajmniej) ...
- Jak?
Określenie rozszerzenia - auch (= też) , außerdem (= poza tym, ponad to ) , ferner (= poza tym, ponad to ) , ebenfalls (= również, także) , sonst (= w przeciwnym razie) , zudem (= poza tym ) , erstens (= po pierwsze) , zweitens (= po drugie) , drittens (= po trzecie) ...
|
Mit meinem neuen Kollegen komme ich einigermaßen zurecht. Dir würde es da genauso gehen.
|
= Dosyć dobrze dogaduję się z moim nowym kolegą. Ty też byś się z nim dogadał. |
|
Ich versuche zumindest immer freundlich zu ihm zu sein.
|
= Przynajmniej staram się zawsze być dla niego miły. |
|
Er ist ebenfalls stets freundlich und nett.
|
= On również jest zawsze przyjazny i miły. |
stopniowanie przysłówków
Przysłówki nie są stopniowane, z pewnymi wyjątkami. Przysłówki oft (= często) i wohl (= dobrze) mają dwie formy stopniowania.
| stopień równy | stopień wyższy | stopień najwyższy |
|---|---|---|
|
oft
|
öfter
|
am öftesten
|
|
häufiger
|
am häufigsten
|
|
|
wohl
|
wohler
|
am wohlsten
|
|
besser
|
am besten
|
Również nieregularne przysłówki gern (= chętnie) , bald (= wkrótce) i sehr (= bardzo) są stopniowane.
| stopień równy | stopień wyższy | stopień najwyższy |
|---|---|---|
|
gern
|
lieber
|
am liebsten
|
|
bald
|
eher
|
am ehesten
|
|
sehr
|
mehr
|
am meisten
|
Stopniowanie przymiotników odprzysłówkowych
Przymiotniki, które są również używane jako przysłówki, mogą być stopniowane. Stosuje się nieodmienioną formę stopnia wyższego i formę stopnia najwyższego am + sten:
| stopień równy | stopień wyższy | stopień najwyższy |
|---|---|---|
|
viel
dużo
|
mehr
|
am meisten
|
|
wenig
mało
|
weniger
|
am wenigsten
|
|
gut
dobrze
|
besser
|
am besten
|
|
schnell
szybko
|
schneller
|
am schnellsten
|
|
Er ist schnell gelaufen.
|
= Jechał szybko. |
|
Sie ist schneller gelaufen.
|
= Biegła szybciej. |
|
Der Profi ist am schnellsten gelaufen.
|
= Zawodowiec biegł najszybciej. |
Niektóre przysłówki przymiotnikowe mają również najwyższą formę z końcówką -stens:
|
Mir geht es bestens.
|
= U mnie wszystko w najlepszym porządku. |
|
Ich grüße dich wärmstens.
|
= Pozdrawiam cię najcieplej. |
|
Lass uns schnellstens hier weg.
|
= Chodźmy stad jak najszybciej. |
|
Es kann höchstens noch einen Moment dauern.
|
= To może potrwać najwyżej jeszcze chwilę. |
W niektórych niestopniowanych przysłówkach form wyższą można utworzyć za pomocą kombinacji z mehr (= więcej) lub weiter (= dalej) a najwyższą z am meisten (= najczęściej ) lub am weitesten (= najdalej) . Na przykład:
|
Sie steht weiter vorne.
|
= Ona jest dalej z przodu. |
|
Er steht am weitesten vorne.
|
= On jest najdalej z przodu. |